A gran festa galega das mozas e as mulleres tecnólogas contou coa participación de máis de 1.150 estudantes
xoves, 22 de abril do 2021
Este
22 de abril celebrouse en Santiago, con conexión directa cunha
manchea de centros educativos, a gran festa galega das mulleres
tecnólogas, pasadas, presentes e, sobre todo, futuras. Estamos
a falar da celebración da novena convocatoria do Día Internacional
das Rapazas nas TIC, a edición galega dunha sobranceira cita
internacional que se dirixe a botar abaixo atrancos á igualdade nas
carreiras e nas profesións tecnolóxico-científicas. Participaron,
con acceso por multi-conferencia á sesión celebrada no CESGA, máis
de 1.150 estudantes, escoitando as experiencias (e os consellos) de
catro mulleres representativas do sector tecnológo galego: Beatriz
Paz, Ana Freire, Úrsula Martínez e Verónica Bolón.
Tamén
interveu Fernando Suárez, presidente do CPEIG, quen lembrou que “a
Enxeñaría en Informática é a profesión máis social do noso
tempo” e “por iso facemos un chamamento ás estudantes para que
estean máis presentes na sociedade do futuro”.
O
evento galego veu novamente da man do Centro de Supercomputación de
Galicia (CESGA), dependente da Axencia Galega de Innovación (GAIN),
e da Secretaría Xeral de Igualdade da Xunta de Galicia, en
colaboración co Colexio Profesional de Enxeñaría en Informática
de Galicia (CPEIG), entre outras entidades.
- María José Rodríguez Malmierca e Mauro Fernández no transcurso da xornada
A
cita foi inaugurada por Patricia Argerey, directora de GAIN e
presidenta do CESGA, e máis por Susana López Abella, secretaria
Xeral de Igualdade da Xunta de Galicia. Clausurou o acto o director
do CESGA, Mauro Fernández.
Segundo
confirmaron as entidades organizadoras, nesta convocatoria bateuse un
récord de participación, “con máis de 30 centros e máis de
1.150 alumnas e alumnos desde 5º de Primaria a 2º de Bacharelato”.
Departindo coas mozas e mozos, achegándolles claves para fomentar a
igualdade e o respecto, ao tempo que mostraron os moitos elementos
positivos que brindan as carreiras profesionais TIC, catro tecnólogas
galegas expuxeron as súas experiencias en primeira persoa: a
enxeñeira de Telecomunicacións, Beatriz Paz Santalla; a doutora en
Enxeñaría en Informática, Ana Freire; a enxeñeira Aeroespacial,
Úrsula Martínez Álvarez; e a doutora en Enxeñaría en
Informática, Verónica Bolón Canedo.
Como
colaborador desde hai anos nesta actividade, o CPEIG mostrou o seu
convencemento sobre “a importancia que supón incorporar o talento
feminino a un sector clave como o tecnolóxico”. O seu presidente,
Fernando Suárez, explicou “que as novas tecnoloxías compren un
papel estratéxico no cambio de época que se está a vivir, e en
concreto, asegura que a informática é unha disciplina transversal a
practicamente todos os sectores produtivos, desde a agricultura e a
pesca á educación, cultura, sanidade, automoción, etc”. E
engadiu: “A informática está en todos os sitios, e así quedou
demostrado coa pandemia, e transformou a nosa sociedade ata o punto
de que a cantidade de tecnoloxía que temos á nosa disposición abre
novas oportunidades en todos os campos”.
Catro tecnólogas referenciais
- Participantes na xornada por multiconferencia dende o IES Armando Cotarelo Valledor en Sobradelo, Pontevedra
Sen
dúbida o miolo da xornada foi a rolda de relatorios de Beatriz Paz,
Ana Freire, Úrsula Martínez e Verónica Bolón.
A
primeira en intervir foi Beatriz Paz Santalla, enxeñeira
superior en Telecomunicacións pola Universidade de Vigo (UVigo), que
logo de falar brevemente da súa andaina formativa e profesional
mandou unha mensaxe ás estudantes: “Cómpre que non nos asustemos
polas dificultades que se lles presupoñen a estas disciplinas ou o
mito do cerebrito illado do mundo. As persoas que traballamos
no ámbito da tecnoloxía somos como calquera outra, con amigos e
vida social”. Asemade, falou falou das oportunidades laborais que
ofrece a tecnoloxía, un sector sempre na busca de gran cantidade de
postos de traballo cualificados: “O futuro estano deseñando as
empresas tecnolóxicas e os tecnólogos, por iso é tan importante
que haxa máis mulleres no sector tecnolóxico para que non queden
excluídas”. Beatriz Paz Santalla
é enxeñeira de Telecomunicacións pola Universidade de Vigo,
Mestrado en Seguridade da Información e Administración de Empresas,
e co-fundadora da empresa GDI, empresa galega pioneira en ofrecer
solucións de vídeo-conferencia, telepresencia e mobilidade.
De
seguido, foi a quenda de Ana Freire, que aproveitou a ocasión
para convidar ás mozas a descubrir o mundo da ciencia e a
tecnoloxía, “porque non son ámbitos desconectados da sociedade,
con aplicacións sociais moi diversas e necesarias, como a saúde ou
a sustentabilidade”. Freire detallou o seu día a día laboral
perante as e os estudantes, un día a día no que interactúa con
profesionais de sectores moi diversos, viaxa e aprenden cousas novas
acotío. Tamén afondou no proxecto STOP, que liderou hai máis de
catro anos e no que se aplicaba Intelixencia Artificial para detectar
problemas de saúde mental. Finalmente, presentou a iniciativa
Wisibilízalas, destinada a dar a coñecer o bo facer de moitas
mulleres que traballan en STEM (Ciencia, Tecnoloxía, Enxeñaría e
Matemáticas), para que lles poida servir de inspiración.
Ana
Freire é enxeñeira e doutora en Informática pola
Universidade da Coruña. Actualmente é investigadora e docente na
Universitat Pompeu Fabra (Barcelona), onde traballa aplicando a
Intelixencia Artificial a diversas necesidades sociais como a saúde
mental. É directora do Centro de Estudos de Sostibilidade da mesma
universidade e lidera Wisibilízalas.
Recibiu numerosos recoñecementos polo impacto social da súa
investigación, entre os que destaca o Premio ao Talento Xove
Feminino Investigador, outorgado pola Fundación Real Academia das
Ciencias e o premio Ada Byron, outorgado pola Universidad de Deusto.
Na
súa intervención, Úrsula Martínez centrouse en explicarl o
proceso a seguir nun proxecto de enxeñaría, desde que se pensa en
algo ata que se obtén o resultado final. En particular, falou dun
proxecto que fixo hai dous anos dun simulador de campo magnético
terrestre, ilustrado con vídeos das últimas etapas do proxecto
desenvolvido no Spanish User Support and Operations Centre (EUSOC),
un centro de investigación espacial da Universidade Politécnica de
Madrid (UPM) delegado da Axencia Espacial Europea. Ademais, a
enxeñeira aeroespacial explicou as súas prácticas no EUSOC na
actualidade traballando no estudo do comportamento térmico de certos
materiais na contorna espacial. Úrsula
Martínez Álvarez é enxeñaría Aeroespacial, e está
finalizando o Mestrado en Enxeñaría Areonáutica, especializada en
vehículos espaciais. O seu traballo céntrase en proxectos sobre
deseño, fabricación e ensaio de sistemas e experimentos no espazo.
Desde fai once anos, forma parte do proxecto de educación ambiental
Climántica.
A
rolda de intervencións rematou coa investigadora galega Verónica
Bolón, que fixo un percorrido polos seus inicios na etapa
escolar e pola súa inclinación temperá polas matemáticas e a
física. “Na universidade descubrín que a informática é unha
disciplina transversal, con moitas aplicacións e moi interesantes,
nas que as matemáticas e a física xogan un papel moi importante”,
dixo, ao tempo que lembrou que a súa aposta foi unha aposta decidida
pola Intelixencia Artificial (IA), departamento dirixido por mulleres
na UDC, e desde ese momento forma parte do grupo de investigación
LIDIA (Laboratorio de Investigación e Desenvolvemento en
Intelixencia Artificial). “Investigar en IA é moi satisfactorio xa
que é unha material multidisciplinar e transversal que me permite
abordar unha gran variedade de problemas. Teño creado algoritmos
para axudar a detectar enfermidades (retinopatía do prematuro, apnea
do sono, insuficiencia cardíaca), para detectar vertidos no océano,
ataques en redes de computadoras ou mesmo para poder ser aplicados en
dispositivos intelixentes do tamaño dun anel”, fixo saber.
Desde
2016 Verónica Bolón é profesora na Facultade de Informática da
UDC, compaxinando as súas labores docentes cos traballos de
investigación.
Máis detalles da celebración
O
Día Internacional das Rapazas nas TIC é unha efeméride de ámbito
internacional para motivar ás novas xeracións de mozos e mozos a
considerar as Tecnoloxías da Información e a Comunicación para o
desenvolvemento académico, investigador e profesional.
O
evento contou coa colaboración da Consellería de Cultura, Educación
e Universidade, Axencia para a Modernización Tecnolóxica de Galicia
(AMTEGA), Asociación de Mulleres Investigadoras e Tecnólogas de
Galicia (AMIT-GAL), Asociación.GAL, Facultade de Ciencias da
Educación, Woman Emprende e Oficina de Igualdade da Universidade de
Santiago, Facultade de Informática da Universidade da Coruña (UDC),
Escola de Enxeñaría de Telecomunicacións da Universidade de Vigo
(UVigo) e grupos de mulleres tecnólogas en Galicia como GalsTech e
Hello Sisters!
Desde
2012, o CESGA coordina o Proxecto Europeo ICT-Go-Girls!, Promoting
Entrepreneurship among secondary School Girls through ICT
(Promoción do emprendemento das rapazas de secundaria a través das
TIC), que deseñou e testou unha metodoloxía innovadora para loitar
contra a escaseza de vocacións tecnolóxicas entre as rapazas
europeas. Esta acción foi completada coa iniciativa galega Rapazas
Emprendedoras Nas TIC na que colabora o Colexio Profesional de
Enxeñería informática (CPEIG) no marco do Plan Proxecta da
Consellería de Educación, baixo a coordinación da Secretaría
Xeral de Igualdade, dirixida ás rapazas de primeiros anos de
Secundaria.
Patricia Argerey: “Non nos podemos permitir o luxo de prescindir do talento da metade da poboación”
- Patricia Argerey, directora de GAIN, e Susana López Abella, secretaria de Igualdade
Nos
actos de celebración tamén interveu a directora da Axencia Galega
de Innovación (GAIN), Patricia Argerey, quen inaugurou a xornada
facendo un chamamento a pechar fileiras a prol da igualdade no ámbito
tecnolóxico. “Non nos podemos permitir o luxo de prescindir do
talento da metade da poboación”, asegurou Argerey, que animou ás
rapazas presentes no acto a considerar as TIC como unha boa
oportunidade profesional, “porque as mulleres podemos ser boas
mestras, doutoras, avogadas, enfermeiras ou economistas, pero tamén
somos boas nas materias relacionadas coa ciencia, a tecnoloxía, as
matemáticas ou a enxeñaría”, engadiu.
Argerey
referiuse a un estudo realizado pola Xunta en 2019 no que se
reflectía que a presenza feminina no ámbito das TIC está lonxe de
estar normalizada. Así, destacou que, desde o punto de vista da
formación, é moi superior a porcentaxe de homes con titulacións
relacionadas coas TIC, tanto a nivel de Formación Profesional como
universitario. Pero, ademais, apuntou que, “se ben é certo que 70
de cada 100 empresas do sector TIC teñen mulleres contratadas, non
chegan nin a dez nas que o colectivo de mulleres representa máis da
metade do seu cadro de persoal. E este desequilibrio trasládase
tamén de forma notábel aos postos de responsabilidade, que son
ocupados maioritariamente por homes”.